Compressie, of druk geven, is een belangrijk onderdeel van oedeemtherapie. Er zijn 2 verschillende soorten van compressie.
1. Mensen zijn mobiel. Dit is ACT, ambulante compressie therapie. Ambulant staat voor bewegen. De patiënt moet kunnen bewegen om de compressie goed te laten werken.
2. Mensen zijn niet meer mobiel, verlamd of oud of ziek waardoor ze niet of erg weinig bewegen. Wanneer hierbij ACT gebruikt wordt, gaan de zwachtels of steunkousen insnoeren. Dit doet pijn en er ontstaat meer oedeem omdat het vocht niet goed kan doorstromen.
Steunkousen, zwachtels en andere compressie staan op deze pagina beschreven.
Steunkousen
Steunkousen behoren tot de ACT. Wanneer mensen niet meer goed kunnen bewegen zijn steunkousen niet altijd geschikt. Bij mensen die verlamd zijn, meten wij zelden steunkousen aan. Wij kiezen van voor ‘andere’ compressie. Deze worden verder op deze pagina behandeld.
Zwachtels
Oedeemafname na 1 dag zwachtelen, de zwachtels zakken af als het oedeem flink is afgenomen.
Grofweg zijn er 2 soorten zwachtels. Zwachtels voor mensen die nog kunnen bewegen (ACT) en zwachtels voor mensen die niet meer kunnen bewegen. Wij, de bandagisten, huid- en oedeemtherapeuten, werken het meest met mensen die nog mobiel zijn. ACT zwachtelen wordt daardoor het meest toegepast.
Zwachtels worden meestal gebruikt wanneer een arm of been nog te veel oedeem heeft om een steunkous aan te meten. Zwachtels kunnen iedere dag of om de paar dagen opnieuw omgedaan worden.
Meestal is het zwachtelen van alleen het onderbeen voldoende. Ook een arm kan gezwachteld worden.
Iedere keer worden de zwachtels strak omgedaan waardoor er steeds weer veel druk op de armen of benen staat. Vooral de eerste dag neemt het oedeem het meeste af. Dat kan zoveel zijn, dat de zwachtels gaan afzakken (foto van de onderbenen).Meestal wordt alleen het onderbeen gezwachteld. Soms is het nodig dat het hele been gezwachteld wordt. Wanneer er veel oedeem in de voet aanwezig is of er zit oedeem in de tenen, zullen ook de tenen gezwachteld moeten worden. Een arm zal ook gezwachteld moeten worden wanneer er teveel oedeem in zit. Daarna kan pas een steunkous worden aangemeten.
Er zijn verschillende soorten zwachtels. Alle zwachtels zijn even goed. Het zijn de details waar het verschil in zit. ‘Ouderwetse’ zwachtels zijn vaak goedkoper in gebruik, ook om dat ze vaker zijn te gebruiken. De patiënt moet ze wel zelf tussendoor wassen. Plakzwachtels (niet op deze foto’s) zijn duurder in gebruik maar blijven weer beter zitten wanneer iemand erg actief is of wanneer de zwachtels langer moeten blijven zitten voordat ze vervangen kunnen worden.
circaid klittenband compressie arm en been
Andere compressie
Naast zwachtels zijn ook nog andere materialen beschikbaar die het beste onder term ‘compressie’ vallen. Wij zullen enkele voorbeelden geven. Vervanging voor zwachtelen zijn klittenverbanden. Vervanging voor steunkousen hebben ieder hun eigen naam.
Klittenbandcompressie wordt ingezet wanneer:
– iemand verlamd is en dus niet kan bewegen.
– wanneer nog geen kousen aangemeten kunnen worden maar zwachtelen ook niet meer gaat.
– wanneer er lang gezwachteld moet worden, de patiënt kan deze materialen zelfstandig gebruiken.
– steunkousen niet voldoende werken, klittenband compressie er kan overheen gedragen worden.
Klittenband bevestiging. Bij ieder systeem is dit net even anders.
FarrowWrap VaroSilk handverband
Vervanging voor steunkousen, meestal bij lipoedeem, zijn bijvoorbeeld:
curetex, speciaal geweven voor bovenlichaam of bene n bij bijvoorbeeld lipoedeem